嚴
nghiêm严
◼ (Hình) Khẩn cấp, cấp bách, gấp rút. ◎Như: sự thái nghiêm trọng 事態嚴重 sự tình quan trọng gấp rút. ◇Mạnh Tử 孟子: Sự nghiêm, Ngu bất cảm thỉnh 事嚴, 虞不敢請 (Công Tôn Sửu hạ 公孫丑下) Việc khẩn cấp, Ngu này không dám mời.
◼ (Hình) Kín, chặt, khẩn mật. ◎Như: môn cấm sâm nghiêm 門禁森嚴 cửa lối ra vào canh giữ chặt chẽ.
◼ (Hình) Khe khắt, gắt gao. ◇Tây sương kí 西廂記: Yêm phu nhân trị gia nghiêm túc 俺夫人治家嚴肅 (Đệ nhất bổn 第一本, Đệ nhị chiết) Bà lớn nhà tôi coi giữ phép nhà rất ngặt.
◼ (Hình) Hà khắc, tàn ác. ◎Như: nghiêm hình 嚴刑 hình phạt tàn khốc. ◇Hán Thư 漢書: Pháp gia nghiêm nhi thiểu ân 法家嚴而少恩 (Tư Mã Thiên truyện 司馬遷傳) Pháp gia (chủ trương dùng hình pháp) khắc nghìệt mà ít ân đức.
◼ (Hình) Cung kính, đoan trang. ◎Như: nghiêm túc 嚴肅 trang nghiêm kính cẩn, trang nghiêm 莊嚴 cung kính chỉnh tề.
◼ (Hình) Dữ, mạnh, mãnh liệt. ◎Như: nghiêm hàn 嚴寒 lạnh dữ dội. ◇Lí Hạ 李賀: Vi quân khởi xướng trường tương tư, Liêm ngoại nghiêm sương giai đảo phi 為君起唱長相思, 簾外嚴霜皆倒飛 (Dạ tọa ngâm 夜坐吟) Vì chàng ca lên bài trường tương tư, Ngoài rèm sương buốt cùng bay loạn.
◼ (Danh) Sự ngay ngắn oai nghi. ◎Như: uy nghiêm 威嚴 oai nghi.
◼ (Danh) Tiếng kính xưng cha mình. ◎Như: gia nghiêm 家嚴, lệnh nghiêm 令嚴.
◼ (Danh) Tình trạng canh phòng chặt chẽ. ◎Như: giới nghiêm 戒嚴.
◼ (Danh) Họ Nghiêm.
◼ (Động) Sợ, úy cụ. ◇Mạnh Tử 孟子: Vô nghiêm chư hầu, ác thanh chí, tất phản chi 無嚴諸侯, 惡聲至, 必反之 (Công Tôn Sửu thượng 公孫丑上) Không sợ chư hầu, lời nói xấu đến, tất phản lại.
◼ (Động) Tôn kính, tôn sùng. ◇Lễ Kí 禮記: Nghiêm sư vi nan 嚴師為難 (Học kí 學記) Tôn kính thầy là điều khó làm.
1. [夜嚴] dạ nghiêm 2. [家嚴] gia nghiêm 3. [嚴訓] nghiêm huấn 4. [嚴厲] nghiêm lệ 5. [嚴密] nghiêm mật 6. [嚴飾] nghiêm sức 7. [嚴肅] nghiêm túc 8. [嚴重] nghiêm trọng 9. [嚴峻] nghiêm tuấn 10. [先嚴] tiên nghiêm