委
ủy, uy♦ (Động) Giao phó. ◎Như: ủy quyền 委權 trao quyền của mình cho người khác. ◇Pháp Hoa Kinh 法華經: Vị ư pháp cố, quyên xả quốc vị, ủy chánh thái tử 為於法故, 捐捨國位, 委政太子 (Đề Bà Đạt Đa phẩm đệ thập nhị 提婆達多品第十二) Vì Phật pháp nên từ bỏ ngôi vua, giao phó chính sự cho thái tử.
♦ (Động) Vất bỏ, trút bỏ. ◇Bạch Cư Dị 白居易: Hoa điền ủy địa vô nhân thu, Thúy kiều kim tước ngọc tao đầu 花鈿委地無人收, 翠翹金雀玉搔頭 (Trường hận ca 長恨歌) Các đồ trang sức vứt bỏ trên mặt đất, Ngọc cài đầu màu xanh biếc hình đuôi chim sẻ, không ai nhặt lên.
♦ (Động) Đổ cho, đùn cho, gán. ◎Như: ủy tội 委罪 đổ tội, ủy quá 委過 đổ lỗi, thôi ủy trách nhậm 推委責任 đùn trách nhiệm.
♦ (Động) Chồng chất, chất chứa. ◎Như: điền ủy 填委 văn thư bề bộn.
♦ (Động) Khô héo, tiều tụy. ◇Tào Thực 曹植: Thử tắc ủy trù lũng, Nông phu an sở hoạch? 黍稷委疇隴, 農夫安所獲 (Tặng Đinh Nghi 贈丁儀) Lúa nếp lúa tắc khô héo ngoài đồng lũng, Nông phu lấy gì mà gặt hái?
♦ (Động) Đặt, để. ◇Chiến quốc sách 戰國策: Thị dĩ ủy nhục đương ngạ hổ chi hề, họa tất bất chấn hĩ 是以委肉當餓虎之蹊, 禍必不振矣 (Yên sách tam 燕策三) Như vậy cũng như đem thịt đặt trên đường đi của hổ đói, tai họa tất không thể cứu được.
♦ (Danh) Ngọn, cuối, ngọn nguồn. ◎Như: cùng nguyên cánh ủy 窮源竟委 cùng nguồn hết ngọn.
♦ (Danh) Gọi tắt của ủy viên 委員. ◎Như: lập ủy 立委 ủy viên lập pháp (do dân bầu vào quốc hội).
♦ (Danh) Họ Ủy.
♦ (Hình) Mệt mỏi, suy yếu. ◎Như: ủy mĩ bất chấn 委靡不振 yếu đuối không phấn khởi.
♦ (Hình) Quanh co.
♦ (Hình) Nhỏ bé, vụn vặt, nhỏ nhen. ◎Như: ủy tỏa 委瑣 tuế toái, nhỏ nhen.
♦ (Phó) Thực là, quả thực. ◇Tây du kí 西遊記: Ủy đích tái vô 委的再無 (Đệ tam hồi) Quả thực không còn thứ nào nữa.
♦ Một âm là uy. (Hình) ◎Như: uy di 委蛇 ung dung tự đắc. § Xem thêm từ này.
♦ (Hình) Tùy thuận, thuận theo. ◎Như: uy khúc 委曲, uy khuất 委屈, uy di 委蛇 đều là cái ý uyển chuyển thuận tòng cả.
1. [委禽] ủy cầm 2. [委會] ủy hội 3. [委屈] ủy khuất 4. [委決] ủy quyết 5. [委託] ủy thác 6. [委婉] ủy uyển 7. [委員] ủy viên 8. [委蛇] uy di