起
khởi♦ (Động) Dậy, cất mình lên, trổi dậy. ◎Như: khởi lập 起立 đứng dậy.
♦ (Động) Thức dậy, ra khỏi giường. ◎Như: tảo thụy tảo khởi 早睡早起 đi ngủ sớm thức dậy sớm. ◇Mạnh Tử 孟子: Kê minh nhi khởi 雞鳴而起 (Tận tâm thượng 盡心上) Gà gáy thì dậy.
♦ (Động) Bắt đầu. ◎Như: khởi sự 起事 bắt đầu làm việc, vạn sự khởi đầu nan 萬事起頭難 mọi việc bắt đầu đều khó khăn.
♦ (Động) Phát sinh, nổi dậy. ◎Như: khởi nghi 起疑 sinh nghi, khởi phong 起風 nổi gió, túc nhiên khởi kính 肅然起敬 dấy lên lòng tôn kính.
♦ (Động) Khỏi bệnh, thuyên dũ. ◎Như: khởi tử hồi sanh 起死回生 cải tử hoàn sinh.
♦ (Động) Tiến cử. ◇Chiến quốc sách 戰國策: Triệu Công Tôn hiển ư Hàn, khởi Xư Lí Tử ư quốc 召公孫顯於韓, 起樗里子於國 (Tần sách nhị 秦策二) Triệu Công Tôn hiển đạt ở nước Hàn, tiến cử Xư Lí Tử lên cho nước.
♦ (Động) Xuất thân. ◇Hán Thư 漢書: Tiêu Hà, Tào Tham giai khởi Tần đao bút lại, đương thì lục lục vị hữu kì tiết 蕭何, 曹參皆起秦刀筆吏, 當時錄錄未有奇節 (Tiêu Hà Tào Tham truyện 蕭何曹參傳) Tiêu Hà và Tào Tham đều xuất thân là thư lại viết lách của nhà Tần, lúc đó tầm thường chưa có khí tiết lạ.
♦ (Động) Đưa ra. ◎Như: khởi hóa 起貨 đưa hàng ra (bán), khởi tang 起贓 đưa ra tang vật.
♦ (Động) Xây dựng, kiến trúc. ◎Như: bạch thủ khởi gia 白手起家 tay trắng làm nên cơ nghiệp, bình địa khởi cao lâu 平地起高樓 từ đất bằng dựng lên lầu cao.
♦ (Danh) Đoạn, câu mở đầu, dẫn nhập trong thơ văn. ◎Như: khởi, thừa, chuyển, hợp 起, 承, 轉, 合.
♦ (Danh) Từ đơn vị: vụ, lần, đoàn, nhóm. ◎Như: điếm lí lai liễu lưỡng khởi khách nhân 店裡來了兩起客人 trong tiệm đã đến hai tốp khách hàng.
♦ (Trợ) Đặt sau động từ, nghĩa như cập 及 tới, đáo 到 đến. ◎Như: tưởng khởi vãng sự, chân thị bất thăng cảm khái 想起往事, 真是不勝感慨 nghĩ đến chuyện ngày xưa, thật là biết bao cảm khái.
♦ (Trợ) Đặt sau động từ, biểu thị ý thôi thúc: lên, dậy, nào. ◎Như: trạm khởi lai 站起來 đứng dậy, quải khởi lai 掛起來 treo lên, tưởng bất khởi 想不起 nghĩ không ra.
1. [對不起] đối bất khởi 2. [振起] chấn khởi 3. [起跑線] khởi bào tuyến 4. [起來] khởi lai 5. [起落] khởi lạc 6. [起碼] khởi mã 7. [起手] khởi thủ 8. [看不起] khán bất khởi 9. [了不起] liễu bất khởi 10. [倔起] quật khởi 11. [創起] sáng khởi 12. [再起] tái khởi 13. [萬丈高樓平地起] vạn trượng cao lâu bình địa khởi 14. [蝟起] vị khởi