趣
thú, xúc♦ (Danh) Điều vui thích. ◎Như: ý thú 意趣 điều suy nghĩ vui thích, hứng thú 興趣 sự vui thích. ◇Nguyễn Trãi 阮廌: Tam thập niên tiền triều hải thú, Tư du kì tuyệt thắng Tô tiên 三十年前潮海趣, 茲遊奇絕勝蘇仙 (Vọng Doanh 望瀛) Cái thú chơi hồ biển ba mươi năm trước, Chuyến đi chơi này tuyệt lạ, hơn cả (chuyến đi Xích Bích) của ông tiên họ Tô (tức Tô Đông Pha 蘇東坡).
♦ (Danh) Việc làm, hành động. ◇Liệt Tử 列子: Nhữ tiên quan ngô thú, thú như ngô, nhiên hậu lục bí khả trì, lục mã khả ngự 汝先觀吾趣, 趣如吾, 然後六轡可持, 六馬可御 (Thang vấn 湯問) Nhà ngươi trước hãy xem tư thế của ta chạy ra sao, làm như ta làm, rồi sau mới cầm được sáu dây cương, chế ngự được sáu con ngựa.
♦ (Danh) Khuynh hướng (nói về ý chí, hành động). ◎Như: chí thú 志趣.
♦ (Danh) Ý, ý vị. ◎Như: chỉ thú 旨趣. ◇Liệt Tử 列子: Khúc mỗi tấu, Chung Tử Kì triếp cùng kì thú 曲每奏, 鍾子期輒窮其趣 (Thang vấn 湯問) Bài nhạc mỗi lần gảy lên, Chung Tử Kì đều thấu hiểu hết ý vị của nó.
♦ (Danh) (Thuật ngữ Phật giáo) Nơi chúng sinh đi đến trong vòng luân hồi. ◇Huyền Trang 玄奘: Ngã cầu Phật thánh quả, ngã học Phật năng xả. Thị thân như hưởng, thị thân như phao, lưu chuyển tứ sanh, khứ lai lục thú, túc khế hoằng thệ, bất vi vật dục 我求佛聖果, 我學佛能捨. 是身如響, 是身如泡, 流轉四生, 去來六趣, 宿契弘誓, 不違物欲 (Đại Đường Tây vực kí 大唐西域記, Kiêu tát la quốc 憍薩羅國).
♦ (Hình) Có thú vị, có hứng thú. ◎Như: thú sự 趣事 công việc thú vị.
♦ (Động) Rảo tới, đi mau tới chỗ đã định. § Thông xu 趨. ◇Liệt Tử 列子: Nông phó thì, thương thú lợi 農赴時, 商趣利 (Lực mệnh 力命) Nhà nông thì theo thời tiết (mà làm ruộng), người buôn bán thì nhanh chân kiếm lời. ◇Quốc ngữ 國學: Tam quân chi sĩ giai tại, hữu nhân năng tọa đãi hình nhi bất năng diện di? Thú hành sự hồ! 三軍之士皆在, 有人能坐待刑而不能面夷? 趣行事乎! (Tấn ngữ tam 晉語三).
♦ (Động) Bước ngắn đi nhanh tới trước (một loại lễ kính thời xưa). ◇Vương Vũ Xưng 王禹偁: Phủng nhật quang tiên cập, Tham thiên lễ bất thú 捧日光先及, 參天禮不趣 (Ngũ lão phong 五老峰).
♦ Một âm là xúc. (Động) Thúc giục, thôi thúc. § Thông xúc 促. ◇Sử Kí 史記: Xúc Nghĩa Đế hành 趣義帝行 (Hạng Vũ bổn kỉ 項羽本紀) (Hạng Vương) Thúc giục Nghĩa Đế lên đường.
♦ (Phó) Lập khắc, tức thì. ◇Sử Kí 史記: Nhược bất xúc hàng Hán, Hán kim lỗ nhược, nhược phi Hán địch dã 若不趣降漢, 漢今虜若, 若非漢敵也 (Hạng Vũ bổn kỉ 項羽本紀) Nhà ngươi không đầu hàng quân Hán ngay tức thì, thì Hán sẽ bắt sống ngươi, ngươi không phải là địch thủ của Hán đâu!
1. [意趣] ý thú 2. [打趣] đả thú 3. [理趣] lí thú 4. [沒趣] một thú 5. [情趣] tình thú 6. [趣聞] thú văn