始終 thủy chung
♦ Mở đầu và chấm dứt, khai thủy và kết cục. ◇Trang Tử 莊子: Thủy chung tương phản hồ vô đoan, nhi mạc tri hồ kì sở cùng 始終相反乎無端, 而莫知乎其所窮 (Điền Tử Phương 田子方) Bắt đầu và kết cuộc tương phản nhau không manh mối, mà không ai biết đâu là cùng.
♦ Từ đầu tới cuối. ◇Sử Kí 史記: Cố tiên vương kiến thủy chung chi biến, tri tồn vong chi cơ 故先王見始終之變, 知存亡之機 (Tần Thủy Hoàng bổn kỉ 秦始皇本紀) Cho nên các vua trước xem xét những biến đổi từ đầu tới cuối mà biết được lẽ còn hay mất.
♦ Nguyên ủy của sự tình. ◇Vương Ngao: Cái tri vật chi bổn mạt thủy chung, ..., thị cách vật chi nghĩa dã 蓋知物之本末始終, ..., 是格物之義也 (Chấn trạch trường ngữ 震澤長語) Biết hết gốc ngọn nguyên ủy của sự vật, ..., tức là tìm hiểu suy xét tới cùng ý nghĩa của sự vật.
♦ Rốt cuộc, sau cùng. ◇Vô danh thị 無名氏: Duy hữu lão tăng giai hạ tuyết, Thủy chung bất kiến thảo hài ngân 惟有老僧階下雪, 始終不見草鞋痕 (Niên tiết 年節) Chỉ có tuyết rơi xuống bậc thềm của lão tăng, Rốt cuộc chẳng thấy dấu vết dép cỏ nào đâu.
♦ Chỉ sinh ra và chết đi, sống và chết. ◇Lục Cơ 陸機: Phù thủy chung giả, vạn vật chi đại quy 夫始終者, 萬物之大歸 (Điếu Ngụy Vũ đế văn 吊魏武帝文) Sống và chết, đó là sự Trở Về lớn của muôn vật.
♦ Một đời, cả đời, bình sinh. ◇Nguyên Chẩn 元稹: Tắc thần thủy chung chi nguyện tất hĩ 則臣始終之願畢矣 (Đối tài thức kiêm mậu minh ư thể dụng sách 對才識兼茂明於體用策) Chính là chí nguyện một đời của thần vậy.

---