斟酌 châm chước♦ Rót ruợu. ◇Hậu Hán Thư
後漢書:
Từ nãi vi tê tửu nhất thăng, phủ nhất cân, thủ tự châm chước, bách quan mạc bất túy bão 慈乃為齎酒一升,
脯一斤,
手自斟酌,
百官莫不醉飽 (Phương thuật truyện hạ
方術傳下, Tả Từ
左慈) Tả Từ bèn mang ra rượu một thưng, thịt khô một cân, tự tay rót rượu, các quan không ai mà không no say.
♦ Chỉ uống rượu. ◇Đào Uyên Minh
陶淵明:
Quá môn cánh tương hô, Hữu tửu châm chước chi 過門更相呼,
有酒斟酌之 (Di cư
移居) Qua cửa lại gọi nhau, Có rượu đem ra uống.
♦ Đắn đo, liệu tính cho đúng, cho vừa (như rót rượu uống phải lượng xem chén nông sâu). ◇Hồng Lâu Mộng
紅樓夢:
Đại gia châm chước nhất cá phương nhi, khả dụng bất khả dụng, na thì đại da tái định đoạt 大家斟酌一個方兒.
可用不可用,
那時大爺再定奪 (Đệ tứ thập thất hồi) Chúng ta sẽ liệu tính lập một phương thuốc, dùng được hay không dùng được, sau đó là tùy cậu quyết định lại.
♦ Suy nghĩ, tư lường. ◇Đỗ Phủ
杜甫:
Châm chước Hằng Nga quả, Thiên hàn nại cửu thu 斟酌姮娥寡,
天寒奈九秋 (Nguyệt
月) Nghĩ Hằng Nga góa bụa, Chịu lạnh đã bao năm.
♦ Phẩm bình thưởng thức. ◇Thanh bình nhạc
清平樂:
Kim dạ thê nhiên đối ảnh, dữ thùy châm chước Hằng Nga 今夜淒然對影,
與誰斟酌姮娥 (Trừ Dương kí Thiệu Tử phi chư hữu
滁陽寄邵子非諸友, Từ
詞) Đêm nay buồn thương đối bóng, cùng ai hân thưởng Hằng Nga (vừng trăng sáng).
♦ Nắm giữ. ◇Hậu Hán kỉ
後漢紀:
Thiên hữu Bắc Đẩu, sở dĩ châm chước nguyên khí 天有北斗,
所以斟酌元氣 (Thuận Đế kỉ
順帝紀) Trời có sao Bắc Đẩu, cho nên nắm giữ được nguyên khí.
♦ An bài, sắp đặt.