端午 đoan ngọ♦
Đoan ngọ tiết 端午節: Ngày dân gian ăn bánh bột nếp, treo cỏ bồ... làm lễ trừ tà và xua đuổi ôn dịch (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam). Sau ở Trung Quốc còn biến thành hội đua thuyền, làm lễ kỉ niệm mùng 5 tháng 5, ngày
Khuất Nguyên 屈原 (đại thần ái quốc nước Sở, thời Chiến Quốc) đã trầm mình ở sông Mịch La
汨羅 (Trường Sa).
♦ § Có thuyết cho rằng:
đoan 端 nghĩa là ban đầu (
sơ thủy 初始). Do đó
đoan ngũ 端五 nghĩa là
sơ ngũ 初五 (tức là
ngũ nguyệt đan ngũ 五月單五). Theo phép làm lịch,
ngũ nguyệt 五月 chính là
ngọ nguyệt 午月. Và
đoan ngũ 端五 (chuyển âm từ
đan ngũ 單五) dần dần biến thành
đoan ngọ 端午.
♦ §
Đoan ngọ tiết 端午節 còn gọi là:
đoan dương tiết 端陽節,
đoan nhật tiết 端日節,
ngọ nhật tiết 午日節,
tống tử tiết 粽子節,
thiên trung tiết 天中節,
ngũ nguyệt tiết 五月節,
ngũ nhật tiết 五日節,
ngải tiết 艾節,
đoan ngũ 端五,
trùng ngọ 重午,
trùng ngũ 重五,
ngọ nhật 午日,
hạ tiết 夏節,
xương bồ tiết 菖蒲節. ◇Nguyễn Trãi
阮廌:
Tửu phiếm xương bồ tiết vật tân 酒泛菖蒲節物新 (Đoan ngọ nhật
端午日) Vào ngày đoan ngọ, rượu ngâm lá xương bồ là thức mới.