畜
súc, húc♦ (Danh) Muông thú nuôi trong nhà. ◎Như: ngựa, trâu, dê, gà, chó, lợn gọi là lục súc 六畜. ◎Như: lục súc hưng vượng 六畜興旺.
♦ (Danh) Phiếm chỉ cầm thú. ◎Như: súc sinh 畜生.
♦ (Danh) Gia súc dùng để cúng tế (tức là sinh súc 牲畜).
♦ (Động) Súc tích, chứa. ◇Thái Bình Quảng Kí 太平廣記: Tiểu Nga phụ súc cự sản 小娥父畜巨產 (Tạ Tiểu Nga truyện 謝小娥傳) Thân phụ Tiểu Nga tích lũy được một sản nghiệp rất lớn.
♦ Một âm là húc. (Động) Nuôi cho ăn. ◇Tô Thức 蘇軾: Húc cẩu sở dĩ phòng gian 畜狗所以防姦 (Thượng thần tông hoàng đế thư 上神宗皇帝書) Nuôi chó là để phòng ngừa kẻ gian.
♦ (Động) Dưỡng dục, nuôi nấng. ◇Mạnh Tử 孟子: Thị cố minh quân chế dân chi sản, tất sử ngưỡng túc dĩ sự phụ mẫu, phủ túc dĩ húc thê tử 是故明君制民之產, 必使仰足以事父母, 俯足以畜妻子 (Lương Huệ Vương thượng 梁惠王上) Cho nên bậc minh quân chế định điền sản cho dân, cốt làm cho họ ở trên đủ phụng dưỡng cha mẹ, dưới đủ nuôi nấng vợ con.
♦ (Động) Bồi dưỡng, hun đúc. ◇Dịch Kinh 易經: Tượng viết: Quân tử dĩ đa thức tiền ngôn vãng hành, dĩ húc kì đức 象曰: 君子以多識前言往行, 以畜其德 (Đại Súc 大畜) Tượng viết: Bậc quân tử vì thế ghi sâu lời nói và việc làm của các tiên hiền, để mà hun đúc phẩm đức của mình.
♦ (Động) Trị lí. ◇Thi Kinh 詩經: Thức ngoa nhĩ tâm, Dĩ húc vạn bang 式訛爾心, 以畜萬邦 (Tiểu nhã 小雅, Tiết nam san 節南山) Hầu mong cảm hóa lòng ngài, Mà trị lí muôn nước.
♦ (Động) Bao dong.
♦ (Động) Lưu lại, thu tàng. ◇Lễ kí 禮記: Dị lộc nhi nan húc dã 易祿而難畜也 (Nho hạnh 儒行) Của phi nghĩa khó giữ được lâu dài.
♦ (Động) Thuận tòng, thuận phục.
♦ (Động) Đối đãi, đối xử, coi như. ◇Trang Tử 莊子: Kim Khâu cáo ngã dĩ đại thành chúng dân, thị dục quy ngã dĩ lợi nhi hằng dân súc ngã dã, an khả cửu trường dã! 今丘告我以大城衆民, 是欲規我以利而恒民畜我也, 安可久長也 (Đạo Chích 盜跖) Nay ngươi (Khổng Khâu) đem thành lớn dân đông đến bảo ta, thế là lấy lợi nhử ta, mà coi ta như hạng tầm thường. Có lâu dài sao được!
♦ (Động) Giữ, vực dậy.
♦ (Động) Yêu thương. ◇Thi Kinh 詩經: Phụ hề sanh ngã, Mẫu hề cúc ngã, Phụ ngã húc ngã, Trưởng ngã dục ngã 父兮生我, 母兮鞠我. 拊我畜我, 長我育我 (Tiểu nhã 小雅, Lục nga 蓼莪) Cha sinh ra ta, Mẹ nuôi nấng ta, Vỗ về ta thương yêu ta, Làm cho ta lớn khôn và ấp ủ ta.
♦ (Danh) Họ Húc.
♦ § Ta thường đọc là súc cả.
1. [家畜] gia súc 2. [六畜] lục súc 3. [仰事俯畜] ngưỡng sự phủ súc 4. [事畜] sự súc 5. [畜生] súc sinh