番
phiên, phan, ba, bà♦ (Danh) Tiếng ngày xưa chỉ những dân tộc thiểu số ở biên giới Trung Quốc hoặc từ ngoại quốc đến. ◎Như: Hồng Mao phiên 紅毛番 chỉ người Hà Lan trước đây chiếm cứ Đài Loan (sau chỉ chung người Âu Châu).
♦ (Danh) Xưa chỉ chức vụ lần lượt thay thế nhau. ◎Như: canh phiên 更番 đổi phiên, thay đổi nhau.
♦ (Danh) Lượng từ: (1) Lần, lượt. § Tương đương với hồi 回, thứ 次. ◎Như: tam phiên ngũ thứ 三番五次 năm lần bảy lượt. (2) Dùng làm đơn vị bội số. ◎Như: giá trị phiên lưỡng phiên 價值翻兩番 giá trị gấp đôi.
♦ (Hình) Ngoại quốc, ngoại tộc. ◎Như: phiên bố 番布 vải ngoại quốc, phiên thuyền 番船 thuyền nước ngoài, phiên gia 番茄 cà chua, phiên thự 番薯 khoai lang.
♦ Một âm là phan. (Danh) Tên huyện Phan Ngu 番禺 thuộc tỉnh Quảng Đông, nhân hai núi Phan san 番山 và Ngu san 禺山 thành tên. § Cũng đọc là Phiên Ngung.
♦ Một âm là ba. (Hình) Ba ba 番番 mạnh khỏe, dũng mãnh. ◇Thi Kinh 詩經: Thân Bá ba ba 申伯番番 (Đại nhã 大雅, Tung cao 崧高) Thân Bá dũng mãnh.
♦ Một âm là bà. (Hình) Bà bà 番番 (tóc) bạc trắng, bạc phơ. § Thông bà 皤.
♦ (Danh) Họ Bà.
1. [更番] canh phiên 2. [分番] phân phiên