臥
ngọa卧
♦ (Động) Nằm. ◎Như: ngưỡng ngọa 仰臥 nằm ngửa. ◇Vương Hàn 王翰: Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu, Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi 醉臥沙場君莫笑, 古來征戰幾人回 (Lương Châu từ 涼州詞) Say nằm ở sa trường xin bạn đừng cười, Xưa nay chinh chiến mấy người về.
♦ (Động) Ngủ, nghỉ ngơi. ◇Sử Kí 史記: Ngọa bất thiết tịch, hành bất kị thừa 臥不設席, 行不騎乘 (Tôn Tử Ngô Khởi truyện 孫子吳起傳) Ngủ không trải chiếu, đi không ngồi xe.
♦ (Động) Vắt ngang, bắc ngang qua. ◇Đỗ Mục 杜牧: Trường kiều ngọa ba 長橋臥波 (A Phòng cung phú 阿房宮賦) Cầu dài vắt ngang sông.
♦ (Động) Dẹp hết, thôi. ◎Như: ngọa danh lợi giả tả sinh nguy 臥名利者寫生危 dẹp hết cái lòng danh lợi thì không bị cái lụy hiểm nguy.
♦ (Động) Ở ẩn. ◇Lí Bạch 李白: Mạc học Đông San ngọa, Sâm si lão Tạ An 莫學東山臥, 參差老謝安 (Tống Lương Tứ quy Đông Bình 送梁四歸東平) Đừng học theo (Tạ An) ở ẩn ở núi Đông Sơn, Ông già Tạ An trông lôi thôi lếch thếch lắm.
♦ (Động) Ngã, té. ◇Nam sử 南史: Hoặc ngộ phong vũ, phó ngọa trung lộ 或遇風雨, 仆臥中路 (Ngô Bình Hầu Cảnh truyện 吳平侯景傳) Có người mắc phải gió mưa, ngã ra giữa đường.
♦ (Động) Ngắm nghía. § Đời Lục triều 六朝 gọi sự đọc sách là ngọa du 臥遊 ý nói không phải đi đâu mà được ngắm nghía các thắng cảnh vậy.
♦ (Hình) Dùng khi ngủ hoặc để nghỉ ngơi. ◎Như: ngọa thất 臥室 phòng ngủ, ngọa phô 臥鋪 giường dành cho hành khách ngủ (trên xe lửa, tàu thủy, v.v.).
1. [高臥] cao ngọa 2. [僵臥] cương ngọa 3. [臥底] ngọa để 4. [臥病] ngọa bệnh 5. [臥遊] ngọa du 6. [臥龍] ngọa long 7. [臥內] ngọa nội 8. [臥蠶] ngọa tàm 9. [臥薪嘗膽] ngọa tân thường đảm 10. [偃臥] yển ngọa