阿
a, á♦ (Động) Nương tựa. § Ghi chú: Ngày xưa dùng đặt tên quan lấy ý rằng cái người ấy có thể nương tựa được. ◎Như: a hành 阿衡 chức đại quan chấp chánh thời xưa, a bảo 阿保 cận thần.
♦ (Động) Hùa theo. ◎Như: a du 阿諛 du nịnh, a tư sở hiếu 阿私所好 dua theo cái mình thích riêng.
♦ (Động) Bênh vực, thiên tư.
♦ (Hình) (1) Tiếng đặt trước tên gọi hoặc từ quan hệ thân thuộc (cha, mẹ, anh...) để diễn tả ý thân mật. ◎Như: a bà 阿婆 bà ơi, a Vương 阿王 em Vương ơi. ◇Liêu trai chí dị 聊齋志異: Sanh phụ a thùy? 甥婦阿誰 (Anh Ninh 嬰寧) Vợ cháu tên gì? (2) Đặt trước tên tự. ◎Như: Đời Hán, tiểu tự của Tào Tháo 曹操 là A Man 阿瞞.
♦ (Danh) Cái đống lớn, cái gò to. ◇Tư Mã Tương Như 司馬相如: Cốt hồ hỗn lưu, thuận a nhi hạ 汩乎混流, 順阿而下 (Thượng lâm phú 上林賦).
♦ (Danh) Phiếm chỉ núi. ◇Vương Bột 王勃: Phỏng phong cảnh ư sùng a 訪風景於崇阿 (Thu nhật đăng Hồng Phủ Đằng Vương Các tiễn biệt tự 秋日登洪府滕王閣餞別序) Ngắm phong cảnh ở núi cao.
♦ (Danh) Dốc núi, sơn pha. ◇Vương An Thạch 王安石: Trắc tắc tại nghiễn, Hoặc giáng ư a 陟則在巘, 或降于阿 (Kì đạo quang cập an đại sư 示道光及安大師).
♦ (Danh) Chân núi.
♦ (Danh) Bờ nước. ◇Mục Thiên Tử truyện 穆天子傳: Bính Ngọ, thiên tử ẩm ư Hà thủy chi a 丙午, 天子飲于河水之阿 (Quyển nhất 卷一).
♦ (Danh) Bên cạnh. ◇Vương An Thạch 王安石: Phác phác yên lam nhiễu tứ a, Vật hoa chung hận vị năng đa 撲撲煙嵐繞四阿, 物華終恨未能多 (Nam giản lâu 南澗樓).
♦ (Danh) Chỗ quanh co, uốn khúc, góc hõm (núi, sông, v.v.). ◇Cổ thi 古詩: Nhiễm nhiễm cô sanh trúc, Kết căn Thái San a 冉冉孤生竹, 結根泰山阿 (Nhiễm nhiễm cô sanh trúc 冉冉孤生竹) Phất phơ trúc non lẻ loi, Mọc rễ chỗ quanh co trên núi Thái Sơn.
♦ (Danh) Cột nhà, cột trụ. ◇Nghi lễ 儀禮: Tân thăng tây giai, đương a, đông diện trí mệnh 賓升西階, 當阿, 東面致命 (Sĩ hôn lễ 士昏禮).
♦ (Danh) Hiên nhà, mái nhà. ◇Chu Lễ 周禮: Đường sùng tam xích, tứ a trùng ốc 堂崇三尺, 四阿重屋 (Đông quan khảo công kí 冬官考工記, Tượng nhân 匠人) Nhà cao ba thước, bốn tầng mái hiên.
♦ (Danh) Một thư lụa mịn nhẹ thời xưa. ◇Sở từ 楚辭: Nhược a phất bích, la trù trướng ta 蒻阿拂壁, 羅幬張些 (Chiêu hồn 招魂).
♦ (Danh) Tên đất. Tức là huyện Đông A 東阿, tỉnh Sơn Đông ngày nay.
♦ (Danh) Họ A.
♦ Một âm là á. (Trợ) Dùng làm lời giáo đầu. ◎Như: ta nói a, à.
♦ (Thán) Biểu thị phản vấn, kinh ngạc.
1. [阿堵] a đổ 2. [阿堵物] a đổ vật 3. [阿保] a bảo 4. [阿根廷] a căn đình 5. [阿姨] a di 6. [阿彌陀佛] a di đà phật 7. [阿諛] a du 8. [阿膠] a giao 9. [阿護] a hộ 10. [阿衡] a hoành 11. [阿嬌] a kiều 12. [阿羅漢] a la hán 13. [阿拉伯] a lạp bá 14. [阿拉法] a lạp pháp 15. [阿母] a mẫu 16. [阿媚] a mị 17. [阿姆斯特丹] a mỗ tư đặc đan 18. [阿魏] a ngùy 19. [阿附] a phụ 20. [阿房] a phòng 21. [阿芙蓉] a phù dung 22. [阿富汗] a phú hãn 23. [阿非利加] a phi lợi gia 24. [阿片] a phiến 25. [阿鼻地獄] a tì địa ngục 26. [阿從] a tòng 27. [阿僧祇] a tăng kì 28. [阿取容] a thủ dong 29. [阿修羅] a tu la 30. [不阿] bất a